Hội nghị Sinh viên về Bảo tồn Thiên nhiên lần thứ 4 chính thức khởi động

(DNTH) - Ngày 29/07/2025 – Tiếp nối sự thành công của 3 mùa triển khai Hội nghị khoa học Sinh viên về Bảo tồn thiên nhiên (SCNC), Trung tâm Hành động vì Động vật Hoang dã Việt Nam (WildAct) sẽ phối hợp cùng Trung tâm Bảo tồn đa dạng sinh học và loài nguy cấp (CBES) với sự cố vấn của Trung tâm Bảo tồn Đa dạng Sinh học Nước Việt Xanh (GreenViet) và Hiệp hội Động vật học Frankfurt tại Việt Nam (Frankfurt Zoological Society) để tổ chức mùa thứ 4 của SCNC vào tháng 10/2025 tại TP. Hồ Chí Minh, đánh dấu lần đầu tiên SCNC được triển khai tại miền Nam.

Hiện SCNC 2025 - mùa thứ 4 của Hội nghị đang Sinh viên về Bảo tồn Thiên nhiên đã chính thức mở đơn đăng ký. Hội nghị chào đón sự tham gia của sinh viên, nhà bảo tồn trẻ, chuyên gia đầu ngành, cùng các tổ chức và doanh nghiệp quan tâm đến phát triển bền vững và môi trường. Hội nghị dự kiến diễn ra vào tháng 10/2025 tại TP. Hồ Chí Minh, hứa hẹn mang đến một không gian học thuật, kết nối và truyền cảm hứng dành cho thế hệ tiên phong kiến tạo tương lai xanh. SCNC 2025 dự kiến sẽ bao gồm các phiên thuyết trình, trình bày poster, tọa đàm chuyên đề, workshop kỹ năng và hoạt động thực địa tại. Những đề tài xuất sắc nhất sẽ được trao giải nhằm ghi nhận nỗ lực nghiên cứu của các bạn trẻ. Thông tin đăng ký được cập nhật trên trang Facebook chính thức của WildAct: www.facebook.com/WildActvn

Trong bối cảnh chuyển dịch xanh đang trở thành xu thế toàn cầu, năng lực “Environmental stewardship” (tạm dịch: tư duy và hành động có trách nhiệm với môi trường) đã được Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) xếp vào tốp 10 kỹ năng việc làm quan trọng nhất từ 2025–2030. Đáng chú ý, báo cáo không chỉ đánh giá năng lực này cần thiết cho riêng ngành môi trường, mà nhấn mạnh tầm quan trọng cho nhân lực ở nhiều lĩnh vực khác - khối doanh nghiệp, luật, quản trị, dịch vụ công, v.v. Tuy nhiên, tại Việt Nam, lĩnh vực môi trường và bảo tồn thiên nhiên vẫn đang đối mặt với thực trạng thiếu hụt nhân lực nghiêm trọng.

Thực trạng sinh viên bảo tồn mới ra trường thiếu kinh nghiệm thực tế và kỹ năng mềm cần thiết là một vấn đề phổ biến. Nhiều sinh viên gặp khó khăn trong tìm việc làm do thiếu kinh nghiệm thực tế, kỹ năng mềm chưa hoàn thiện (như giao tiếp, làm việc nhóm, tư duy phản biện, quản lý thời gian, giải quyết vấn đề), thiếu định hướng nghề nghiệp rõ ràng và sự cạnh tranh khốc liệt trên thị trường lao động. Bên cạnh đó, nhiều nhà tuyển dụng thường yêu cầu ứng viên có kinh nghiệm, tạo rào cản lớn cho sinh viên mới ra trường. Từ đó dẫn đến một vòng luẩn quẩn: không có kinh nghiệm thì khó tìm việc, không có việc thì không có kinh nghiệm.

Nhận diện rõ khoảng trống này, WildAct đã khởi xướng Hội nghị Sinh viên về Bảo tồn Thiên nhiên (SCNC) từ năm 2022, với mong muốn tạo nên một nền tảng nghiên cứu cởi mở, thực tế và mang tính kết nối cao. SCNC không chỉ là nơi sinh viên trình bày các công trình nghiên cứu và sáng kiến bảo tồn thiên nhiên, mà còn là dịp để các bạn học hỏi từ các chuyên gia đầu ngành, giao lưu với nhà tuyển dụng và tiếp cận các cơ hội nghề nghiệp trong và ngoài lĩnh vực môi trường. Sau ba năm liên tiếp tổ chức (2022–2024), hội nghị đã ghi nhận:

Hàng trăm đơn đăng ký tham dự SCNC đến từ sinh viên, nhà bảo tồn trẻ trên khắp cả nước.

Hơn 100 đề tài nghiên cứu, sáng kiến được nộp cho SCNC.

30% người tham dự đã tìm được việc làm hoặc có bước tiến trong nghề nghiệp sau hội nghị.

22% người tham dự trở thành học viên cao học, nghiên cứu sinh lĩnh vực liên quan đến bảo tồn sau khi được truyền cảm hứng tại SCNC.

58% người tham dự SCNC là nữ giới, tạo cơ hội và thúc đẩy sự tham gia của phụ nữ trong các ngành STEM.

Không chỉ là bệ phóng cho những bạn trẻ theo đuổi sự nghiệp bảo tồn, SCNC còn đóng vai trò lan tỏa tư duy “Environmental stewardship” đến nhiều lĩnh vực khác như luật, truyền thông hay giáo dục. Trong bối cảnh các mục tiêu toàn cầu về phát triển bền vững, bảo vệ đa dạng sinh học và ứng phó với biến đổi khí hậu ngày càng cấp thiết, việc trang bị tư duy môi trường đã trở thành yêu cầu quan trọng đối với mọi ngành nghề. Chia sẻ về những cơ hội sau SCNC năm 2024, bạn Hải Trang cho biết:

“Là sinh viên ngành Luật, SCNC đã giúp em trau dồi nhiều kỹ năng, đặc biệt là phân tích và nghiên cứu. Những kiến thức, kỹ năng tại SCNC đã giúp em ứng dụng rất nhiều vào công việc thực tế: nghiên cứu chính sách và pháp luật về môi trường”.

Qua những trải nghiệm từ SCNC, Hải Trang đã được thăng tiến từ vị trí thực tập sinh lên làm Nghiên cứu viên chính thức. Câu chuyện của Hải Trang cho thấy SCNC không chỉ tạo ra thay đổi cho những người trong ngành bảo tồn, mà còn là cầu nối giúp người trẻ từ các lĩnh vực khác nhận thức sâu sắc hơn về vai trò của môi trường trong chuyên môn của họ. Đồng thời, SCNC mở ra cơ hội tiếp cận các kỹ năng liên ngành – một năng lực ngày càng quan trọng để đáp ứng yêu cầu của thị trường lao động xanh. Chính tính liên ngành này đã làm nên dấu ấn đặc biệt cho SCNC trong bức tranh các hoạt động nghiên cứu và cơ hội việc làm hiện nay.

Mặc dù là một trong 16 quốc gia sở hữu đa dạng sinh học cao nhất thế giới, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với tình trạng suy thoái ngày càng gia tăng (WWF Việt Nam). Trong khi Việt Nam nỗ lực đạt được 17 Mục tiêu Phát triển Bền vững của Liên Hợp Quốc (điển hình có thể kể đến như Giáo dục chất lượng, Xóa nghèo, Bình đẳng giới), thì 3 mục tiêu về sinh thái vẫn còn đang tiến triển chậm hơn: SDG 13 - Hành động vì khí hậu, SDG 14 - Tài nguyên và môi trường biển và đặc biệt là SDG 15 - Tài nguyên và môi trường đất liền (Báo cáo Phát triển Bền vững). Trước thực trạng này, công tác bảo tồn không chỉ là trách nhiệm của ngành môi trường nói riêng, mà còn cần được lồng ghép vào giáo dục, truyền thông, chính sách, hoạt động doanh nghiệp, v.v. Tuy nhiên, khi nhu cầu tăng cao thì nguồn nhân lực lại đang bị bỏ ngỏ.

Chia sẻ về những rào cản trong phát triển nguồn nhân lực cho ngành bảo tồn, Tiến sĩ Trang Nguyễn – Giám đốc WildAct nhận định:

“Nghề bảo tồn thiên nhiên tại Việt Nam đến nay vẫn chưa được hiểu đúng. Đa số mọi người, kể cả giới trẻ, chưa được cập nhật và chưa hiểu rõ công việc bảo tồn thiên nhiên là gì. Các bạn thường nghĩ bảo tồn là công việc dành riêng cho cán bộ bảo vệ rừng, kiểm lâm. Thực tế, nghề bảo tồn rất đa dạng, từ nghiên cứu, khảo sát điều tra, cho đến các hoạt động nâng cao nhận thức, giáo dục, truyền thông ngay cả ở thành thị, không chỉ giới hạn ở công việc thực địa sâu trong rừng núi hay xa xôi ngoài biển đảo. Do chưa có cái nhìn toàn diện về ngành bảo tồn, việc thu hút nhân lực chất lượng cao cũng bị ảnh hưởng. Nhiều bạn trẻ không nhìn thấy được con đường sự nghiệp rõ ràng trong lĩnh vực này, và điều đó vô hình trung làm giảm sức hấp dẫn của một ngành đang giữ vai trò then chốt trong phát triển bền vững”.

Theo báo cáo của Ngân hàng Thế giới, tính đến 2023 Việt Nam có 39 “việc làm xanh” (việc làm bền vững trong mọi lĩnh vực như nông nghiệp, công nghiệp, dịch vụ, hành chính, v.v. góp phần bảo tồn, phục hồi và nâng cao chất lượng môi trường), cùng với 88 ngành nghề khác có xu hướng chuyển dịch xanh hóa. Các việc làm xanh được dự báo sẽ tăng vọt lên 41% trong tương lai gần, phản ánh xu hướng phát triển mạnh mẽ của nền kinh tế xanh tại Việt Nam./.

MT